De overheid en ondernemers ervaren (afgenomen) regeldruk op een andere manier.
Dit schrijft Digitaal Bestuur. De belangrijkste oorzaak ervan is dat administratieve lasten slechts een klein gedeelte vormen van de totale kosten van de regelgeving.
De aanschaf en installatie van roetfilters bijvoorbeeld kost een bedrijf vele malen meer tijd en geld dan de melding aan de overheid of en op welke manier voldaan wordt aan de fijnstofnorm.
Snel gewend
Bovendien raken ondernemers volgens Sigrid Verweij, secretaris anti-regeldruk bij VNO-NCW, snel gewend aan gemak. Weliswaar zeggen ze geen verschil te merken met een paar jaar geleden - ondernemers ervaren elektronisch factureren als positief en vanzelfsprekend - maar vergeten dat het een verworvenheid van de laatste jaren is.
Verder definiëren verschillende instanties hetzelfde begrip vaak net verschillend: loon is bijvoorbeeld voor de Belastingdienst anders dan voor de sociale verzekering. Datzelfde geldt voor milieugegevens. Ondernemers krijgen dan ook steeds met een net iets andere vraag te maken en dat ervaren ze als belastend.
Andere werkelijkheid
Volgens wetenschapper Rex Arendsen, gepromoveerd op elektronische informatie-uitwisseling tussen bedrijven en overheid, is de oorzaak van verschil in perceptie van overheid en bedrijfsleven dat beide vanuit een andere werkelijkheid redeneren.
Arendsen: "Als je kunt regelen dat de bedrijven bepaalde dingen doen, zonder dat het moet van de wet-, en regelgeving, valt het niet meer onder de feitelijke definitie. Dan zijn die administratieve lasten weggeorganiseerd, maar alleen in de bestuurskundige werkelijkheid."
Andere koers
"Ook wij als overheid horen die geluiden natuurlijk", vertelt Wim Jansen, plaatsvervangend directeur van de Regiegroep Regeldruk (voor bedrijven). "Daarom hebben we in dit kabinet de koers verlegd: we richten ons eerst vooral op voor ondernemers goed merkbare veranderingen, op gebieden waar ze het meest last van hebben. De ministeries van Financiën en van Economische Zaken werken hier samen aan."
"Overigens wordt het beeld echt wel rooskleuriger, we doen geregeld groot onderzoek naar de beleving van ondernemers. In de twee jaar dat we vanuit deze nieuwe koers werken, is het percentage ondernemers dat vertrouwen heeft in de aanpak van de regeldruk van dit kabinet gestegen van 46 naar 60."
Meer vertrouwen
Op de vraag wat het meest zou helpen om de kosten van regelgeving verder omlaag te krijgen, bestaan verschillende antwoorden. Eén daarvan is meer vertrouwen.
Arendsen: "Veel gegevensuitwisseling met de overheid kent z’n oorsprong in georganiseerd wantrouwen. 'Ik, overheid, vertrouw jou als bedrijf niet dat je conform de regels werkt, dus ik wil kunnen controleren en vraag dus maandelijks of jaarlijks rapportages van jou. Ik wil dat jij laat zien dat je btw afdraagt, ik wil je arbo-plannen en je milieumetingen kunnen inzien en ik wil je kunnen controleren."
Dat zou je eigenlijk moeten omdraaien: laten we ervan uit gaan dat ik je kan vertrouwen. En – laten we wel wezen – het gros van de ondernemingen is te vertrouwen en wil geen gezeur met de overheid of de Belastingdienst. Als je van vertrouwen uitgaat en heldere kaders aangeeft, kan het wel een tandje minder met die rapportages, dat zet meer zoden aan de dijk dan rapportages digitaliseren. Als blijkt dat een bedrijf toch de fout in gaat, dan moet je dat bedrijf harder aanpakken. Vertrouwen voorop en zo nodig sancties achteraf."
Risico-analyse
Ook voor Jansen is vertrouwen een belangrijk thema. "Regels kun je niet zomaar afschaffen, we mogen nooit afbreuk doen aan veiligheid. Goede, heldere regels zijn ook gemakkelijker na te leven. Het is vooral de controle die druk oplevert. Daarom maken inspecties steeds vaker risico-analyses: bedrijven die regels niet goed naleven, worden vaker gecontroleerd. Bedrijven die het wel goed doen, krijgen minder controles. Vertrouwen moet je ook verdienen", aldus Jansen in Digitaal Bestuur.
Meld u ook eens aan voor onze nieuwsbrief.