Koffielijstjes, de laatste paar jaar schieten ze als paddenstoelen uit de grond. De winnaars worden in de schijnwerpers gezet en genieten van de aandacht. Toch is lang niet iedereen gecharmeerd van de koffielijstjes.
In de koffie-scene wordt er, achter de schermen, over gemopperd en gediscussieerd. Koffielijstjes, thank god ik sta er niet in. Om twee redenen. De eerste reden: koffielijstjes deugen niet. De tweede reden: koffielijstjes maken meer kapot dan de echte koffieliefhebber lief is, maar daarover zo meer.
Ik ben ook gelukkig dat ik er niet in sta omdat ik dan namelijk over koffielijstjes kan schrijven. Ik weet namelijk dat veel van mijn koffie-collega’s er precies zo over denken, maar als je kritiek levert en je staat niet op de juiste plaats, dan wordt dat gezien als rancune. Vrij mening geven dus. Omdat ik me oprecht erger.
Smaken verschillen
Anyway, waar drink je de lekkerste wijn? Of wat is de lekkerste appel. Lastig te bepalen. Een Jonagold is geen Granny Smith. Het zijn allebei appels, maar met verschillende smaak.
Van welke wijn houd je? Rood of wit, rosé of champagne. Op welke grond in welk land is de wijn verbouwd? Houd je van zoet of droog. Smaken verschillen. Wellicht kunnen we het hebben over het glas, of de temperatuur van serveren, om de kwaliteit te beoordelen. Alhoewel, sommige rode wijn moet je koud drinken. Dat weten de kenners, de liefhebbers.
Kenners en liefhebbers weten ook dat koffie uit Kenia anders smaakt dan koffie uit Guatemala. Houd je van fris-fruitige koffie of van chocoladetonen in je koffie?
Drink jij je cappuccino met volle melk, halfvol, soja of vetvrij. Filterkoffie of espresso? In alle eerlijkheid, net als met wijn en appels, over smaak valt niet te twisten. Laat staan te oordelen.
Commercieel feestje
En toch is dat wat er gebeurt met het maken van koffielijstjes. Een beperkt gezelschap, gaat op stap om op één enkel moment slechts een deel van de koffie-natie te bezoeken.
Afgezien van het feit dat over smaak wél te twisten valt, zijn de testen onvolledig en incompleet. Hier zijn de budgetten namelijk niet toereikend voor. Iets wat de uitgevers ook erkennen. Daarmee is dan de kous af voor hen. Het moet wel een commercieel feestje blijven, nietwaar.
Wat vergeten wordt is dat een dergelijke test door het grote publiek voor waarheid aangenomen wordt. De nummer 1 van de lijst, serveert namelijk ook de ‘lekkerste’ koffie van Nederland. SBS erbij, Hart van Nederland op de stoep. Lekkere koffie zet u zo!
Meer aandacht voor het medium van de uitgever en dus meer lezers en meer adverteerders. Dat is het doel. Niet het verbeteren van koffie.
Maximaal smaakpalet
Met het verbeteren van koffie zijn sommige ondernemers wel bezig. Liefhebbers, kenners. Die stoppen veel tijd en energie om de mooiste koffies te bemachtigen. Het liefst branden ze hun eigen koffie. Meer dan eens gebruiken ze verschillende zetmethodes en werken ze met verschillende drukprofielen om het maximale smaakpalet uit één koffie te krijgen.
Zuurtje aan het begin. Tonen van kers en chocolade. Een pepertje aan het eind, het kan. Net wat je lekker vindt. En da’s al lastig genoeg.
Deze ondernemers beschikken niet over grote budgetten. Zitten vaak op b-locaties. Koffie is geen big-business voor hen. Het is de liefde voor koffie die hen drijft.
Schoteltje
En dan komt de uitgever met z’n ingehuurde vrienden op bezoek. Op zoek naar het schoteltje onder je kopje. De melk, de suiker en het koekje.
Last but not least wordt de hoge aciditeit van je Ethiopische koffie beoordeeld als zuur. Dat was ook de bedoeling. Maar dat vindt de redacteur niet lekker. Kan. Terwijl deze perfect en in balans is gezet. Dat kan de redacteur dan weer niet beoordelen. Te weinig kennis van koffie.
Test-me-niet register
Ik stel voor dat er een test-me-niet register komt, met dito sticker voor op de voordeur. Uitgevers beloven dan deze adressen niet meer te bezoeken en te testen. Ze laten deze ondernemers met rust, omdat die hun eigen verhaal over koffie willen vertellen. Daar nemen deze ondernemers graag de tijd voor. Soms geven ze daar zelfs trainingen in.
Uren praten over koffie, over smaak, balans. Een verhaal dat ze van persoon tot persoon overbrengen. Een landelijk medium kan dat, onbedoeld in één keer de kop indrukken. Dat moeten de uitgevers erkennen. Zij hebben een verantwoordelijkheid.
Ongetwijfeld zijn er ondernemingen die wel heel graag getest worden en het heel mooi vinden om in die lijst te staan. Ook hiervoor geldt weer, smaken verschillen. Of beter, leven en laten leven. Want wat zij lekker vinden hoeft voor mij niet lekker te zijn.
Wellicht vind ik een huiswijn lekkerder dan een Petrus uit ’98. Als de diverse uitgevers die wijnen wel met elkaar willen vergelijken, mijn zegen hebben ze, maar ik doe niet mee.
Goede wijn behoeft immers ook geen krans. En daarbij, wat is goede wijn?
Grardie Akkerhuis is de ondernemer achter koffieketen Lebkov & Sons en heeft een duidelijke mening over koffielijstjes. Zijn blog verscheen eerder op de website Coffeeconsulting.nl.